CUMHURÝYET NEDEN 29 EKÝMDE ÝLAN EDÝLDÝ?
Tarih : 2019.10.30  11:48:26

Cumhuriyetin ilanýndan 2 yýl sonra, yani Ekim 1925’te Fahrettin Altay Paþa Çankaya’da Atatürk’ün misafiridir. 

Zihnini hep meþgul eden bir soru vardýr.

‘Acaba Mustafa Kemal Atatürk Cumhuriyeti neden 29 Ekim’de ilan etmiþtir.

Neden 27 Ekim veya 1 Kasým deðil?’

 

Çankaya Köþkünde yemek sonrasý Atatürk’ün yanýna gider.

“Paþam benim dikkatimi çekmiþtir. Cumhuriyetimizin ilanýnýn 29 Ekim gecesine denk gelmesi acaba bir tesadüf müdür? 

Üç gün evvel, beþ gün sonra da olabilirdi” der.

Bunun üzerine Atatürk þunlarý söyler:

“Mütarekenin ilk günlerini hatýrlarsýn. 

Saray ve hükümet teslimiyeti kabul etmiþti. Hükümet sarayýn, saray da itilaf devletlerinin elinin altýna girmiþti. 

Saray bu halinden memnundu. 

Fakat ben bunu kabul edemezdim. 

Buna karþý koymakla bir çýkýþ yolunu temin ederek, bu mazlum milleti tarih sahnesinden silmek, ortadan kaldýrmak isteyenlere karþý harekete geçmek için kendimi vazifeli saymýþtým. Dünyada tek baþýmýza idik, fakat benim inandýðým ideale benimle beraber olanlar da baðlandýlar ve netice hâsýl oldu.

Mütareke 30 Ekim 1918’de imzalanmýþtý. 

Vatan parçalanmýþ, istilaya uðramýþtý. 

Peki, 30 Ekim 1918’den bizim Ýzmir’e girdiðimiz tarih olan 9 Eylül 1922’ye kadar kaç yýl geçti? 

Dört yýl. 

29 Ekim 1923’te Cumhuriyeti ilan ettik. 

Ýþte beþ yýla sýðdýrdýðýmýz büyük inkýlâp, bizim yaþadýðýmýz þartlara duçar olmuþ, hangi milletin tarihinde vardýr? 

Bu mazlum millet kendisinin hakký olan yere ulaþmýþtýr, çektiðimiz acýlarýn, sýkýntýlarýn en büyük mükâfatý iþte budur. Bütün dünya bunu görmüþtür. 

Daha da görecekleri vardýr. Beni en çok mesut eden hadise, bu mazlum milletin hak ettiði bu yere gelmesidir. 

Sen benim 30 Ekim 1918 sonrasý günlerdeki çektiðim azabý bilirsin. Yanýmdaydýn. 

Mondros 30 Ekim’dir. Cumhuriyet 29 Ekim. 

Ýþte bu da, mazlum bir milletin ahýdýr. 

Sanýrým ki o zamanki devletler bunu anlamýþlardýr.”

 

Atatürk bir an durur, elini masanýn üzerine koyar ve:

“Deyiniz ki, bu tarihten silinmek istenilen bir milletin öcüdür…”

Fahrettin Altay;

“Ama paþam bundan hiç bahsetmediniz”

Atatürk cevap verir:

“Övünmek olur, övünmek benimle beraber mefkûreye inananlarýn, milletin, ordunun hakkýdýr”

 

Atatürk’ün cumhuriyet ilaný için 29 Ekim tarihini seçmesinin özel nedeni bu cümlelerden de anlaþýlýyor. 

Atatürk 30 Ekim 1918 de imzalanan Mondros Mütarekesi ile her anlamda teslimiyet içine girmiþ, kendi tabiri ile esarete uðramýþ milletinin kaç yýl bu esaret altýnda kaldýðý sorusuna 5 yýl cevabý vermek istemez.

O nedenle 4 yýl 364 gün sonra cumhuriyeti ilan ederek bir ifadeyi kesinleþtirmek istemiþtir.

 

Esaretten 1 gün önce cumhuriyeti ilan ederek bir anlamda öc almak istemiþtir.

Türk milleti 5 yýldýr esaret altýndadýr demek ona çok zor geldiðinden Türk milleti 4 yýl esaret altýnda kalmýþtýr diyebilmek için 30 Ekime 1 gün kala Cumhuriyetin ilan edilmesini istemiþtir.

 

Mustafa Kemal Atatürk, maðrur ve galip batýlý devletlere ‘

Ben 30 Ekim’i tanýmýyorum!

Sizden bir gün öndeyim. Siz 29 Ekim’i tanýyacaksýnýz!’ demiþtir. 

 

901 kez okundu
Yazarn Dier Yazlar